بخش معدن

ویرایشگر متن

 

 

بخش معدن و صنايع معدني

 

شهرستان بجستان ذخاير معدني قابل توجهي را در خود نهفته دارد با وجود اين مواهب طبيعي ، بهره گيري از استعدادهاي معدني تا كنون در حد قابل توجهي نبوده است( ميزان ذخايرسنگهاي ذخايرتزئيني 79ميليون تن)

همانگونه كه استحضار دارند شهرستان بجستان از قطب هاي معدني خراسان رضوي محسوب مي گردد بيشترين ذخائر معدني بويژه سنگهاي تزئيني نرم بر در اين ناحيه شناسائي شده اند شهرستان بجستان ذخاير معدني قابل توجهي را در خود نهفته دارد با وجود اين مواهب طبيعي ، بهره گيري از استعدادهاي معدني تا كنون در حد قابل توجهي نبوده است( ميزان ذخايرسنگهاي ذخايرتزئيني 79ميليون تن) . در حال حاضر سالانه بالغ بر 53279 تن سنگ تزئيني از معادن اين بخش استخراج و به بازارهاي داخلي و خارجي عرضه مي گردد.تعداد معادن فعال و داراي پروانه بهره برداري 15 فقره مي باشد . همچنين بالغ بر40 پروانه اكتشاف كه داراي پيشرفت فيزيكي بالاي 50% مي باشند براي اكتشاف مواد معدني صادر شده است .انتظار مي رود با پايان عمليات اكتشافي آمار معادن فعال و ميزان استخراج مواد معدني به مراتب افزايش يابد و با ايجاد شهرك سنگ و فرآوري مواد معدني كه فاز مطالعاتي آن به پايان رسيده تحولي عظيم در بخش معدن ايجاد خواهد شد.ميزان اشتغال بخش معدن و صنايع معدني وابسته در حال حاضر 2347نفر است از ميزان فوق 212 نفر بومي بجستان و روستاهاي تابعه و تعداد 2135نفر از شهرهاي كاشمر ـ تربت جام ـ استان  كرمان ـ آذربايجان شرقي ـ كردستان مي باشند.

 همان طور كه ملاحظه مي شود سهم عمده در در استخراج معادن بجستان مربوط به سنگهاي تزييني ميباشد . ذخيره معادن سنگهاي تزييني شهرستان بجستان حدود97000000 تن و سهم اين ماده معدني در مجموع ارزش توليدات معدني بجستان بيش از 97/. ميباشد . اين معادن در صورت بهره برداري مناسب نقش عمده اي در جهت افزايش توليد و در نتيجه در آمد سالانه اهالي خواهد داشت

جدول 4 ـ 8 وضعيت ذخيره معادلات سنگ مرمريت بجستان در سال 1382

نام معدن	ميزان ذخيره تن	ميزان استخراج ساليانه تن	موقعيت معدن
رحمتي	730000	10000	27 كيلومتري شمال شرقي بجستان
الوان بجستان	3200000	15000	23 كيلومتري شمال بجستان
حوض بلوچ شمالي	480000	11000	25 كيلومتري شمال غربي بجستان
شرق حوض بلوچ كوه نور بجستان	150000	7000	23 كيلومتري شمال غربي بجستان
فخرآباد	3200000	1000	91 كيلومتري شمال شرقي بجستان
مهدي بجستان	200000	12000	22 كيلومتري شمال شرقي بجستان
چاه فاليز	570000	7000	5/24 كيلومتري غرب بجستان
نيان	13000000	7000	5/28 كيلومتري شمال غربي بجستان
حوض بلوچ غربي	546000	10000	29 كيلومتري جنوب غربي بجستان
		7000	23 كيلومتري شرقي بجستان

 

جدول شماره 4 ـ 6 : مشخصات معادن فعال شهرستان هاي گناباد و بجستان در سال 1379

رديف	نام معدن	نوع ماده معدني	شاغلان	رديف	نام معدن	نوع ماده معدني	شاغلان
1	گل كن	بنتونيت	2	16	الوان بجستان	مرمريت	96
2	اسو2	مرمريت	20	17	حوض بلوچ شمالي	مرمريت	12
3	اسو1	مرمريت	21	18	شرق حوض بلوچ	مرمريت	9
4	اسو3	سنگ چيني	6	19	كبوتر گناباد	مرمريت	0
5	عباس آباد	خاكنسوز	6	20	كوه نور بجستان	مرمريت	50
6	درزاب بجستان	گچ	5	21	فخرآباد	مرمريت	0
7	هلالي گناباد	فلورين	11	22	مهدي بجستان	مرمريت	10
8	جويمند	فلورين	4	23	چاه فاليز	مرمريت	10
9	رخ سفيد (خاك نسوز گناباد	كائولن	28	24	نيان	مرمريت	6
10	باغ سياه گناباد	كائولن	12	25	مارانديز	مرمريت	0
11	گچ خاكي گناباد	گچ خاكي	0	26	حرا	مرمريت	13
12	شرق عمراني	سنگ لاشه مرمريتي	15	27	خوال سفيد	سنگ لامرمريت الوانشه مرمريتي	4
13	رحمتي	مرمريت	14	28	الوان چاه شيرين	مرمريت الوان	15
14	مير مست	مرمريت	8	29	حوض بلوچ غربي	مرمريت	13
15	حوض بلوچ	مرمريت	29

 

 

 

 

 

 

جدول 4 ـ 8 معادن شهرستان بجستان

رديف	نام معدن	نوع ماده معدني	نوع مجوز و ميزان استخراج		مشخصات بهره بردار
			نوع مجوز	ميزان استخراج	نام	آدرس	شماره تماس
1	كائولن صلح آباد بجستان*	كائولن	پروانه بهره برداري	3,000	افسانه جود دوست	مشهد بلوار خيام شمالي شركت سپاد خراسان روابط عمومي	09153148169-09155028723-7641283
2	فلورين هلالي*	فلورين	پروانه بهره برداري	2,000	جلال شعييبي	گناباد خ حافظ - کوچه دوم سمت چپ 15	09153163360
3	گچ درزاب*	سنگ گچ	پروانه بهره برداري	10,000	تعاوني شهيد فرهمند		09155340520-05356222378
4	سنگ لاشه رودگز*	سنگ لاشه گرانيتي	اجازه بر داشت	250,000	شركت فروز آرمه		09131114217
5	گرانيت احمد آباد*	گرانيت	پروانه بهره برداري	7,000	حمید نظرزاده	سبزوار-میدان فاطمی-ابتدای خ محقق -پ 60	09151713051
6	مرمريت حوض بلوچ*	مرمريت	پروانه بهره برداري	30,000	شركت ثامن الحجج	مشهد- خ کفائی- بین پاستوروقائم پ 129/2	05356222597
7	مرمريت الوان بجستان*	مرمريت	پروانه بهره برداري	15,000	شركت رزمندگان خراسان	مشهد - خ سناباد-بین منوچهری و طاهری- جنب بانک رفاه	05356253440-05118450253-05118450254
8	مرمريت الوان كوه گلي بجستان*	مرمريت	پروانه بهره برداري	10,000	شركت فجر بهمن خراسان	مشهد -خ سلمان فارسي5-پ62	05118432847
9	مرمريت رحمتي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	10,000	رسول رحمتي	مشهد- جاده جدید قوچان شهرک سنگ	09151158710
10	مرمريت كوه نور*	مرمريت	پروانه بهره برداري	30,000	شركت كوه نور	مشهد - فلکه پارک- بلوار آزادی-آزادی 25 پ 171	05356224700-05356225288
11	مرمريت مير مست*	مرمريت	پروانه بهره برداري	7,000	تعاوني سنگ صورتي خراسان	سبزوار- خ طالقانی5-منزل دوم سمت راست- ملازاده	05116631858
12	مرمريت مارانديز*	مرمريت	پروانه بهره برداري	10,000	تعاوني معدني مشهد كوه	مشهد - بلوار وکیل آ باد- کوثر 13-پ 82	09151154941
13	مرمريت مهدي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	7,000	شركت آريان سنگ گنابد		7250574
14	مرمريت حوض بلوچ شمالي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	11,000	خدمات اكتشاف كشور	تهران - صندوق پستی 463- 15855	02177204853
15	مرمريت شرق حوض بلوچ*	مرمريت	پروانه بهره برداري	7,000	شكوفه بهريني	مشهد- رضا شهر- دعبل خزائی 7- پ 56	09151117712-05117615477-09153351318
16	مرمريت فخرآباد*	مرمريت	پروانه بهره برداري	12,000	شركت مرمريت شرق بجستان		05356253344
17	مرمريت چاه پاليز*	مرمريت	پروانه بهره برداري	12,000	شركت فخرآفرينان خراسان		05356253220-09151161819
18	مرمريت نيان*	مرمريت	پروانه بهره برداري	10,000	شركت معدني سنگ چيني مرمريت سيمين شرق	گناباد بلوار معلم11 پ4	09155345123
19	مرمريت حوض بلوچ غربي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	7,000	حسين بانژاد	مشهد -جاده سنتو- کیلومتر 5 دفتر سنگ بانژاد	09151126860-05116650068
20	مرمريت چاه پاليز شرقي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	12,000	شركت تعاوني آراگونيت خراسان	مشهد- بلوار آزادی - نبش آزادی 67- پ 57	7252577
21	مرمريت گلنار*	مرمريت	پروانه بهره برداري	7,000	محمد كفاش	بجستان خ امام خميني ميدان ولي عصر	05356222285-05356222898
22	مرمريت كاوشگران فخر اباد*	مرمريت	پروانه بهره برداري	1000-4000-11500	شركت تعاوني معدني كاوشگران فخر اباد	بجستان شهرك كارمندان	05356224625
23	مرمر هزار و يك*	مرمر	پروانه بهره برداري	3,000	فريدون اسماعيلي	تهران- خ پیروزی- چهار صد دستگاه- خ ستار- پ 29	02133340501
24	باريت تلخاوند*	باريت	پروانه بهره برداري	2200	فاطمه گنج بخش مرنديز	مشهد - بلوار طوس - خ امير9 - پ 31	05117619391
25	مرمريت فخر اباد جنوبي*	مرمريت	پروانه بهره برداري	10000	حسين غلامي ريابي	مشهد بلوار سجاد مينا5 پلاك 16	05117613024
26	خاک صنعتی شرکت جزین سر*ام        15  خاک صنعتی	کائولن	پروانه بهره برداري	10000	محسن بقرابادیان	مشهد-بلوار فردوسی-بین بلوار جانبازوثمانه-پلاک129	0511-7637818-7624721
27	مرمريت یونسی *	مرمريت	پروانه بهره برداري	10000	شرکت الوان سنگ بجستان	بجستان-میدان فردوسی داخل کارخانه مهساب	0535-6222700
28	باريت مزار*	باريت	پروانه بهره برداري	1200	بهرامی ابوالحسن	گنبدکاووس- خ ولی عصرجنوبی- پ 1	09113759676
29	مرمریت مینوئی*	مرمریت	پروانه بهره برداري	7000	بهلوری رجب	مشهد - بلوار وکیل اباد - مقابل سه راه هنرستان - پلاک 589	09151107451
30	خاک صنعتی جزین  *	خاک صنعتی	پروانه بهره برداري	3000	شرکت صنعتی معدنی کانی جویان کویر	مشهد- بلوار آبوبرق- فلکه صحیفه 800 -هنر3-پ 40	09364174950-09153058784
31	سرب و روی جزین	سرب وروی	پروانه بهره برداري	6000	شرکت معادن قدس رضوی	مشهد- بلوار تلویزیون- آپارتمانهای تک آستان قدس - واحد327و328	0511-8441660-8417471
32	فلورین چشمه روک	فلورین	پروانه بهره برداري	2000	شرکت کاوشگران مشرق زمین	تهران- خ تهران ویلا - خ امام منتظر- کوچه شهید حسینی غربی پ 30	09153351599-09121850928

 

بررسي كاربري صنعتي و وضعيت زيست محيطي شهرستان مشخصات كالبدي و نحوه استفاده از اراضي در نظام تقسيمات شهري بجستان

جدول وضعيت موجود سال 1377				جدول كمبود سطوح سال (1387 ـ 1377)				جدول پيش بيني سال  1387
كاربريها	جمع مساحت	سرانه	درصد	كاربريها	جمع مساحت	سرانه	درصد	كاربريها	جمع مساحت	سرانه	درصد
صنعتي ـ كارگاه	45900	9/4	2	صنعتي ـ كارگاه	5500	6/2	2	صنعتي ـ كارگاه	51400	5/4	2
انبارداري	5000	5/0	0	انبارداري	16000	5/7	7	انبارداري	21000	8/1	1
تاسيسات شهري	64900	9/6	3	تاسيسات شهري	9400	4/4	4	تاسيسات شهري	74300	5/6	3

ماخذ: طرح هادي بجستان (87-77) . نحوه توزيع اراضي صنعتي در شهرستان بجستان

مهمترين بخش تعريف شده با كاربري صنعتي و انبار داري بجستان در بخش شرقي شهر است. اين مجموعه صنعتي بر اساس پيش بيني طرح هادي قبلي در زميني به مساحت حدود 3 هكتار در قالب طرح تفكيكي در دست توسعه است در اين مجموعه واحد سنگبري و موزائيك سازي فعال مي باشد همچنين به منظور احداث واحدهاي توليدي و صنعتي مانند توليددفتر ، جوراب بافي بسته بندي زعفران ،كارتن سازي چتايي ، جعبه ميوه رب انار ، گچ تحريري و رشته آش در اين مجموعه موافقت اصولي اخذ و بعضاٌزمين اختصاص داده شده اما عملاٌ اين واحدها وجود خارجي ندارند . طبق برداشت فيزيكي 11237 متر مربع به عنوان فضاي صنعتي و كارگاهي در اين مجموعه اشتغال شده است . در سمت پايين اين مجموعه و منفك از آن كارخانه گچ وحدت با مساحت 1124 متر مربع قرار دارد كارخانه كاشي سنگ مهساب با 20242 در سمت غربي شهر و منفك از اين مجموعه قرار دارد . مجموع مساحت آن در محدوده قانوني شهر 32603 متر مربع مي باشد.

در امتداد خيابان استقلال و منفك از مجموعه صنعتي و انبار داري تعريف شده در طرح هادي شهر بجستان نيز كارخانه پشم ريسي ( در حال حاضر غير فعال ) كارخانه يخ سازي (فعال) و موزائيك سازي (فعال 2 واحد) وجود دارند كارخانه آسفالت شهرداري ، سنگبري شركت رزمندگان خراسان ، عايق رطوبتي شركت لايه هاي ضد رطوبتي كوير گام آسيا سنگ شكسته و دانه بندي شده شركت ساختماني فروزآرمه و  . . . در خارج از محدوده شهر قرار دارند، به غير از اين مراكز ساير واحدهاي صنعتي و توليدي كوچك و كارگاهي مانند سيستمهاي بيسيم شركت تعاوني مخابراتي كاربران و ماشين آلات معدني و تراشكاري علايي به صورت پراكنده در شهر وجود دارند.

در حال حاضر در طرح هادي بجستان (87ـ77 ) 6/4هكتار محدوده ناحيه صنعتي طبق طرح تفكيكي بعنوان كاربري صنعتي و كارگاهي در وضع موجود در نظر گرفته شده است ليكن در طرح پيشنهادي بخشي از اين اراضي بيش از نيازي شهر بوده و توصيه گرديده تا به كاربري انبارداري و تاسيسات شهري و فضاي سبز حاشيه براي جداسازي و حتي تامين دسترسي مناسب اختصاص يابد بنابراين اين محدوده به طور واقعي در سطح 400/5 متر مربع براي صنايع و كارگاهها مي باشد كه سرانه آن 5/4 متر مربع مي باشد. همانطور كه بيان شد بخشي از فضاي صنعتي به انبارداري اختصاص يافته كه جمعاً 21000 متر مربع با سرانه 8/1 متر مربع است

اين مجموعه تعريف شده در طرحهادي قبلي و فعلي اساساٌ به لحاظ عدم امكان دسترسي مناسب به جاده و عدم خدمات زيربنايي به خوبي نتوانسته است پس از حدود دو دهه به اهداف خود برسد. با توجه به اينكه مجموعه تعريف شده بر مبناي خواسته هاي مردمي و مسئولان محلي در مقطع زماني با توجه به محدوديتهاي مجموعه مذكور و اينكه كاربرهاي صنعتي در محدوده شهرها براي ساماندهي مشاغل ، حرف و اصنافي كه مزاحم يا آلاينده باشند مانند آهنگري ها ، صافكاري ، نقاشي و . . .اختصاص داده مي شود.و تاسيس و راه اندازي واحدهاي صنعتي متوسط و بزرگ در محدوده شهرها قانوناً نمي تواند مجاز باشد و همچنين مشكلات ناشي از پراكنش ، آلايندگي  عدم خدمات زيربنايي و واحدهاي سرگردان موجود فاصله ايستگاه راه آهن تا شهر كه بالغ بر 9 كيلومتر مي باشد و در مجاورت خدمات زيربنايي زير نمي باشد بنابراين مكان ديگري كه در مجاورت خدمات زيربنايي زير مي باشد پيشنهاد گرديده است

1ـ استقرار در مسير شبكه هاي حمل و نقل جاده اي منطقه اي و فرا منطقه اي و ريلي

1-1 ـ راه بجستان – فيض آباد – تربت حيدريه به مشهد كه ارتباطي جنوب به شما ل شرق كشور است . اين محور در حال دوبانده شدن است .

2-1 راه بجستان – گناباد به قاين – بيرجند به استان خراسان جنوبي و به خواف –مشهد از خراسان رضوي مهمترين راههاي ارتباطي با شرق كشور است . محور خواف – گناباد – بجستان نيز در حال مطالعه است

 3-1 راه بجستان – فردوس – بيرجند – سربيشه مهمترين راه ارتباطي از بجستان با مرزهاي شرقي كشور است .

4-1 راه بجستان - فردوس – كرمان كه مهمترين و كوتاه ترين جاده ارتباطي به سمت مركز و جنوب كشور است . اين محور ( بجستان – فردوس ) در حال مطالعه جهت دو بانده شدن است .

5-1 راه بجستان – طبس – يزد – اصفهان از مهمترين محور هاي ارتباطي مي باشد ( اكنون غالب سنگهاي استخراجي از اين محور حمل مي شود )

6-1 راه بجستان – بردسكن كه اخيرا بهره برداري شده

7-1 راه آهن سرخس – مشهد – بجستان – بافق – بندر عباس كه اصلي ترين كريدور شمال شرق – جنوب كشور است و همچنين ايستگاه باربري و مسافربري كه در نقل و انتقال كالا نقش اساسي دارد.

2- پست برق 132 كيلو ولت سردق – بجستان

3-  مركز مخابراتي شهري بجستان با ظرفيت 5000 شماره  و مشغول به كار 3600 شماره و 10 مركز روستايي با ظرفيت 4600 شماره و مشغول به كار3600 شماره مي باشد . عبور فيبر نوري از شهر بجستان

4-دوحلقه چاه حفر شده در محدوده شمال روستائي چاه فاليز يا تيپ آب كلروره سد يك در زمره آبهاي شور و بسيار سخت قابل مصارف صنعتي با كميت بسيار بالا با دبي بالاي 60 ليتر بر ثانيه كه تنها گزينه مسير خط انتقال از حاشيه جاده آسفالته موجود فيض آباد –بجستان مي باشد .

5- عبور خط لوله گاز ( گناباد – بجستان- فردوس )

6- ذخاير عظيم سنگهاي تزئيني نرم بر

عمليات اجرايي شهرك صنعتي بجستان با مساحت 85 هكتار و در فاصله 12 كيلومتري جاده بجستان- فيض آباد روز شنبه 27/8/85 آغاز گرديد ،مهندس علي سليماني مدير عامل شركت شهركهاي صنعتي خراسان رضوي با اشاره به اين نكته كه مبلغ يك ميليارد ريال بودجه جهت عمليات اجرايي و تجهيز شهرك صنعتي بجستان در سال 85 در نظر گرفته شده است ابراز اميدواري كرد تلاش مسئولين محلي و بخش خصوصي و با ايجاد شهرك صنعتي ،از مزيتهاي عمده منطقه بجستان كه در بخش صنعت و معدن به نحو مطلوب بهره برداري گردد.قابل ذكر است منطقه گناباد از نظر زون بندي هاي ساختماني بخشي از ايران مركزي بوده و در شمال بلوك لوت واقع شده است. اين منطقه به لحاظ شرايط خاص زمين شناسي و نيز لرزه خيزي حائز اهميت بسيار است. اين شرايط زمينه مناسبي جهت تشكيل انواع مواد معدني را ايجاد نموده و مواد معدني گوناگوني نظير سنگ هاي تزييني ،نما،كائولين،خاك نسوز،بنتونيت،فلورين،گچ و.... در منطقه شده كه برخي از اين كانسرها در حال بهره برداري هستند.

در حال حاضر همانطور كه ذكر گرديد،با انجام عمليات اكتشافي ،ذخائر غني از مواد معدني كشف شده و براي 32 معدن با ذخيره قطعي 843/42 ميليون تن،پروانه بهره برداري صادر شده است . ازاين ميزان،ذخيره قريب به 517688 تن مربوط به كاني هاي غير فلزي شامل كائولن،بنتونيت،خاك نسوز و فلورين مي باشد. از طرفي حدود 42،324،881 تن مربوط به گروه مصالح ساختماني شامل سنگ هاي تزييني و نما،گچ و گچ خاكي مي باشد،همچنين تاكنون تعداد40 فقره گواهينامه كشف براي ذخائر معدني شامل 9 فقره مواد معدني طبقه دو با ذخيره 372/1 ميليون تن و 31 مورد مربوط به سنگ هاي تزييني و نما با ذخيره قطعي 066/188 ميليون تن صادر شده است.

علاوه براين تا كنون تعداد 94 فقره پروانه به منظور اكتشاف مواد معدني شامل 22 مورد طبقه 2 و 72 مورد سنگ هاي تزييني و نما براي متقاضيان صادر گرديده است. شاخص هاي آماري نشان مي دهد كه حدود 86/12 درصد ذخائر شناخته شده سنگ هاي تزييني و نما و نيز 15/0درصد ذخائر ذخيره شده مواد معدني طبقه دو در استان خراسان رضوي مربوط به شهرستان گناباد مي باشد.

شهرستان بجستان ،از قطب هاي معدني خراسان رضوي محسوب مي گردد،بيشترين ذخائر معدني به ويژه سنگ هاي تزيني نرم بر در اين ناحيه شناسايي شده اند.در حال حاضر سالانه بالغ بر 40 پروانه اكتشاف كه داراي پيشرفت فيزيكي بالاي 50/0 مي باشند براي اكتشاف مواد معدني صادر شده است. انتظار مي رود با پايان عمليات اكتشاف آمار معادن فعال و ميزان استخراج مواد معدني به مراتب افزايش يابد، ميزان اشتغال بخش معدن و صنايع معدني وابسته در حال حاضر 2347 نفر است.همان طور كه ملاحظه مي شود سهم عمده در استخراج معادن بجستان مربوط به سنگ هاي تزييني مي باشد.ذخيره معادن سنگ هاي تزييني شهرستان بجستان حدود 79 ميليون تن و سهم اين ماده معدني در مجموع ارزش توليدات معدني بجستان بيش از 97 درصد مي باشد.گفتني است شهرك صنعتي بجستان با مساحت 85 هكتار در تاريخ 24/5/85 به تصويب هيئت وزيران رسيده و در فاصله 200 متري جاده اصلي بجستان-فيض آباد قرار دارد.